Studiował w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych, m.in. u Władysława Łuszczkiewicza i Jana Matejki oraz u Henri Ernesta Lehmana w Szkole Sztuk Pięknych w Paryżu. Istotnym źródłem inspiracji Malczewskiego był rodzimy folklor, polska literatura i historia, także tradycja biblijna i mitologiczna. Podejmował wątki patriotyczne i mesjanistyczne, egzystencjalne, autobiograficzne oraz dotyczące dylematów artystycznego tworzenia.
Artysta uznawany za najwybitniejszego przedstawiciela malarstwa polskiego symbolizmu wsławił się też jako wybitny pedagog. Był wykładowcą malarstwa w Krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych (1896-1900 i 1910-1921), a w okresie 1912-1914 pełnił funkcję jej rektora. W 1897 roku został członkiem-założycielem Towarzystwa Artystów Polskich “Sztuka”. Twórczość artysty była wielokrotnie prezentowana poza granicami kraju, doceniana i nagradzana, m.in medalami na międzynarodowych wystawach w Monachium (1892), Berlinie (1891) i Paryżu (1900). Malczewski dość wcześnie zwrócił się w stronę symbolizmu – wówczas często sięgał po fantastyczne postaci faunów, aniołów, centaurów. Jego prace przepełnione są smutkiem i melancholią. Czerpał głównie z polskich tradycji romantycznych i folkloru, które chętnie wzbogacał o motywy mitologiczne. Tematyka dzieł malarza oscylowała wokół kilku zasadniczych motywów wielokrotnie ujmowanych na rożne sposoby. Jedną z obsesji artysty była śmierć, inną – męka tworzenia. Wiele dzieł poświecił Malczewski także tematyce historyczno-patriotycznej. Inspirował go mistycyzm, mesjanizm oraz egzystencjalizm. W jego pracach znajdziemy wiele wątków erotycznych i autobiograficznych.
